De rol van de decentrale overheid in de energietransitie

Hoe decentrale overheden met strategisch geplaatste batterijen het volle stroomnet kunnen ontlasten en regie nemen in de energietransitie.

De energietransitie vraagt niet alleen om méér duurzame energie, maar ook om een energiesysteem dat deze opwek aankan. Batterijopslag kan daarin een sleutelrol vervullen, maar alleen als de inzet ervan daadwerkelijk het net versterkt in plaats van extra druk veroorzaakt. Decentrale overheden hebben hierin een belangrijke verantwoordelijkheid: zij stellen de kaders voor de manier waarop batterijen bijdragen aan netstabiliteit en betaalbare energie.

Slimme batterijen, slim beleid: zo ontlasten we het net

De juiste stroom op het juiste moment

Batterijopslag is een sleuteloplossing om het volle elektriciteitsnet te ontlasten. Door energie tijdelijk op te slaan en vrij te geven op het juiste moment, helpen batterijen om pieken en dalen in het net te dempen. Maar hun meerwaarde hangt af van waar én hoe ze worden ingezet. Alleen met slimme keuzes en goed beleid maken we de stap van techniek naar systeemversterking.

Strategisch laden en ontladen

Batterijen moeten bijdragen aan een stabieler energiesysteem, niet aan extra belasting of onnodige prijsstijgingen. Daarom is het essentieel dat ze strategisch geplaatst worden, bijvoorbeeld bij bedrijventerreinen of woonwijken. Daar kunnen ze netverzwaring voorkomen en ruimte maken voor nieuwe aansluitingen.

Een belangrijke afweging is waar netcapaciteit nu het meest knelt. De kaarten van Netbeheer Nederland tonen waar afname en teruglevering op het elektriciteitsnet beperkt zijn en dus waar slimme opslag het verschil kan maken.

De rol van de decentrale overheid

De opmars van hernieuwbare energie maakt batterijopslag steeds belangrijker. In korte tijd is het aandeel duurzaam opgewekte elektriciteit fors toegenomen, met een sterk stijgende lijn in de afgelopen jaren.

Om deze groei in goede banen te leiden, is duidelijk beleid onmisbaar. Gemeenten en provincies kunnen sturen op ‘netvriendelijk gedrag’, waarbij batterijen laden bij lage prijzen en ontladen bij hoge vraag. Zo helpen ze niet alleen het net te ontlasten, maar dragen ze ook bij aan stabiele, betaalbare energieprijzen. Decentrale overheden kunnen via omgevingsbeleid, vergunningsvoorwaarden en samenwerking met netbeheerders en marktpartijen sturen op dit ‘netvriendelijk gedrag’. Zij beschikken over instrumenten om richting te geven aan de fysieke inpassing, het gebruiksprofiel en de bijdrage van batterijsystemen aan de energie-infrastructuur.

Samen bouwen aan een slim energiesysteem

Een succesvolle toepassing van batterijopslag vereist regie op regionaal en lokaal niveau. Gemeenten en provincies kunnen randvoorwaarden stellen aan locatiekeuze en operationele inzet, maar ook faciliteren in planvorming en ruimtelijke inpassing. Belangrijk daarbij is dat beleidskaders voldoende voorspelbaar en uitvoerbaar zijn, zodat ontwikkelaars en exploitanten hun businesscases kunnen afstemmen op het gewenste systeemgedrag.

Afstemming met netbeheerders is hierin essentieel. Alleen in samenhang met de netinfrastructuur en andere systeemcomponenten kunnen batterijen hun maximale waarde realiseren.