Wet- en regelgeving rondom batterijopslag: dit moet je weten
Door de groeiende druk op het elektriciteitsnet en de versnelling van duurzame opwek wordt de inzet van batterijen steeds urgenter. Voor gemeenten en provincies betekent het dat er keuzes gemaakt moeten worden: waar komt ruimte voor opslag, onder welke voorwaarden en met welk doel? Wet- en regelgeving, subsidiemogelijkheden en lokale beleidskaders bepalen of batterijprojecten tot uitvoering komen. Een goede voorbereiding vandaag voorkomt vertraging morgen.
Beleidskaders die ruimte geven aan opslag
Batterijopslag is in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijk onderwerp binnen het energiebeleid. De techniek ontwikkelt zich snel, maar ook de wet- en regelgeving rondom batterijen staat niet stil. Voor gemeenten en provincies betekent dit een groeiende beleidsopgave, want hoewel landelijke doelen richting geven, vindt de daadwerkelijke ruimtelijke inpassing lokaal plaats.
Batterijen zijn nodig om pieken op te vangen, duurzame energie beter te benutten en netcongestie te verminderen. Maar waar mogen ze komen? En onder welke voorwaarden? Het antwoord daarop zit verweven in nationale beleidslijnen, de nieuwe Omgevingswet én subsidieregelingen.
Ambities en doelstellingen
Netbeheerder TenneT schetst in scenario’s richting 2050 dat we tussen de 38,6 en 70,3 gigawatt aan batterijcapaciteit nodig hebben. De exacte uitkomst hangt af van de mate van nationale regie of juist regionale samenwerking. Maar één ding staat vast: de opgave is groot.
Om deze doelstellingen te halen, moeten ruimtelijk beleid en techniek hand in hand gaan. Gemeenten en provincies spelen daarin een sleutelrol, zowel in visievorming als in concrete planvorming.
Rol van decentrale overheden
De nieuwe Omgevingswet verschuift verantwoordelijkheden nadrukkelijk naar provincies en gemeenten. Zij bepalen of batterijopslag wordt toegestaan en onder welke spelregels dat gebeurt. Het Rijk ondersteunt dat proces met de publicatie van richtlijnen, zoals de handreiking voor vergunningverlening van elektriciteitsopslagsystemen. Daarbij geldt het principe ‘decentraal, tenzij’: ruimtelijke keuzes voor batterijen worden lokaal gemaakt, tenzij zwaarwegende nationale belangen anders vereisen.
Voor gemeenten betekent dit dat zij proactief beleid moeten opstellen. Dat vraagt om technische kennis, inzicht in de lokale situatie en het juridisch vastleggen van keuzes in omgevingsvisies, -verordeningen en -plannen.
Belangrijke subsidieregelingen
Naast wetgeving spelen ook subsidies een rol. Er zijn op nationaal niveau twee belangrijke regelingen die de ontwikkeling van batterijopslag stimuleren:
- Subsidie uitgestelde levering
Deze regeling stimuleert het combineren van batterijopslag met duurzame opwek, bijvoorbeeld bij zonneparken. Het maakt projecten financieel haalbaarder door het rendement op opgeslagen energie te verbeteren. - Transportkorting voor batterijen
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een korting op de transportkosten voor batterijen vastgesteld, die kan oplopen tot 65 procent. Deze korting is met name bedoeld om grootschalige systemen sneller te realiseren.
Beide instrumenten zijn waardevol, maar de ruimtelijke realisatie blijft afhankelijk van lokaal beleid.
Wat komt erbij kijken: het aansluitproces
Wie batterijopslag wil realiseren, doorloopt een formeel traject bij de netbeheerder. Dit bestaat uit vier fasen:
- Oriëntatie en informatie: eerste verkenning, inclusief short analysis op netcapaciteit.
- Ontwerp en voorbereiding: start vanaf €150.000 en duurt vaak 1 tot 1,5 jaar.
- Realisatie: inclusief de hesselsovereenkomst en eenmalige aansluitvergoeding.
- Gebruik en nazorg: zoals transportovereenkomsten en meetdiensten.
Voor een soepel verloop is samenwerking tussen initiatiefnemer, netbeheerder en overheden cruciaal.
Aan de slag in jouw regio
De energietransitie vraagt om actie, en batterijopslag speelt daarin een centrale rol. Provincies en gemeenten zijn aan zet om lokaal kaders te scheppen die batterijprojecten mogelijk maken, zonder het overzicht te verliezen.
Dat begint bij het begrijpen van de wettelijke ruimte en beschikbare instrumenten, en mondt uit in het opnemen van opslagbeleid in ruimtelijke plannen. Zo maken we batterijopslag niet alleen mogelijk, maar ook succesvol.
